ارائه شاخص های فنی مصالح و فر آورده های ساختمانی در جهت ایمنی، بهداشت، محیط زیست و.. است. در تمام مراحل ساخت و ساز، این مصالح باید بر اساس مقررات ملی ساختمان که وزارت مسکن و شهرسازی تدوین کرده است، استفاده شود. به علت زلزله خیز بودن ایران، با توجه به مقررات ملی ساختمان، مصالح به کار رفته در ساختمان باید مقاوم، سبک و در عین حال حافظ محیط زیست باشد.
طبقه بندی انواع مصالح ساختمانی
مصالح که در ساختمان سازی در ایران، بر اساس مقررات ملی ساختمان به کار گرفته می شوند، عبارتند از: آجر، بلوک های سفالی تو خالی، کاشی سرامیکی، سنگ ساختمانی، سنگ دانه ها، سیمان و فر آورده ها، مواد افزودنی شیمیایی بتن، آهک و فرآورده های آهکی، گچ و فر آورده ها، ملات ساختمانی، فلز ها و مصالح جوشکاری، چوب و فر آورده های آن، قیر و قطران، انواع مختلف شیشه، رنگ و پوشش های ساختمانی، انواع عایق های رطوبتی و حرارتی، پلیمر های ساختمانی و نانو مواد.
هر کدام از این مصالح ساختمانی که به آن اشاره کردیم، الزامات و ویژگی های منحصر به فرد خود را در مقررات ملی ساختمان دارا می باشند، که در این بخش سعی در بیان خلاصه مبحث ۵ مقررات ملی ساختمان داریم.
۱) آجر
بخشی از مقررات ملی ساختمان در این بخش عبارتند از:
الف) امکان استفاده از آجر های کهنه در ساختمان سازی به ویژه در ناحیه پشتی کار
ب) استفاده از آجر های کج به عنوان ۲۰% از کل آجر های به کار رفته در ساختمان و محاسبه بیش تر از آن به صورت تخلف
ج) به دلیل جلوه زیبا در نما، استفاده از آجر نما های دارای ترک خوردگی ریز در ناحیه پشتی کار
۲) بلوک های سیمانی
بلوک های سیمانی تو خالی نیز مقررات ملی ساختمان مربوط به خود را دارا می باشند، رعایت این قوانین؛ لازم و ضروری است. در صورت تخلف از این قوانین، به کار بردن و استفاده از این نوع بلوک ها تخلف محسوب می شود.
الف) به کار گیری آجر رسی خشک با وزنی کم تر از یک کیلو گرم و به شکل مستطیل
ب) برخورداری از ناحیه های تو خالی به صورت قائم بر بلوک های رسی در دو نوع باربر و غیر باربر مطابق قوانین ملی ساختمانی و ویژگی های استاندارد ملی
۳) کاشی سرامیک
کاشی به کار رفته در کف با کاشی موزائیکی، از نظر به کار گیری قوانین ملی ساختمانی متفاوت است که هر کدام مقررات مخصوص به خود را دارا می باشند.
مقررات ملی ساختمان در مورد کاشی های ضد اسیدی، کاشی های شیشه ای، کاشی های آنتی باکتریال و خود تمیز شونده هم با هم متفاوت هستند. در زمان استفاده از هر کدام از این کاشی ها باید ابتدا به درستی قوانین مطالعه شوند تا در هنگام بهره برداری در ساختمان سازی، با مشکل مواجه نشوید.
۴) سنگ ساختمان
برای سنگ های ساختمانی از جنس مرمر، گرانیت و یا سنگ آهک، ویژگی های متفاوتی در مقررات ملی ساختمان در نظر گرفته شده است. هر کدام از این سنگ ها، الزامات فیزیکی مخصوص به خود را نیز دارند.
۵) سنگ دانه
وزارت مسکن و شهر سازی برای سنگ دانه های ریز و درشت، یک سری الزاماتی را در بخش مقررات ملی ساختمان تعریف کرده است که در هنگام بتن ریزی ساختمان باید بر اساس مقررات ملی ساختمان در نظر گرفته شده در بخش بتن، کاملاً هم خوانی داشته باشد. در بخش بلوک های بنایی بتنی برای مشخصات سنگ دانه نیز قوانینی در نظر گرفته شده است.
۶) سیمان و فر آورده های آن
سیمان بنایی، سیمان پرتلند سفید، سیمان پرتلند زئولیتی هر کدام در بخش قوانین ملی ساختمان ویژگی ها و الزامات مخصوص به خود را دارند، که به درستی باید رعایت شوند.
در بخش فرآورده های سیمانی؛ بتن بایستی قابل آشامیدن و فاقد هر گونه بو یا مزه خاصی بودن آب عنوان گردد. در انتخاب مصالح به کار رفته در بتن پر مقاومت باید دقت بیش تری به خرج داد. نرده های بتنی، سنگ های بتنی، قطعات پیش ساخته بتنی نقش دار با طرح چوب هر کدام به عنوان فرآورده های بتنی به حساب می آیند؛ که الزامات و ویژگی های خاص خود را در قوانین و مقررات ملی ساختمان دارا می باشند.
۷) مواد افزودنی شیمیایی بتن
الف) تطابق روش مخلوط کردن در جهت تولید بتن و ملات بر اساس آزمون هایی در جهت بررسی میزان تاثیر و سازگاری مواد، سازگار با قوانین ساختمان سازی ارائه شده از سوی وزارت مسکن و شهرسازی
مشخص بودن محدوده مصرف ماده های افزودنی و میزان مصرف آن مطابق آزمون های انجام شده جهت تولید بتن
ب) استفاده از کلرید کلسیم در بتن فاقد فولاد
ج) به کار گیری کم ترین تعداد آزمایش جهت کنترل کیفیت محصول در کارخانه مطابق مقررات ملی ساختمان
د) عدم انبساط قابل ملاحظه ای در بتن به واسطه مواد افزودنی مانند روان کننده ها
۸) آهک و فر آورده های آن
برخی از مقررات ملی ساختمان که هنگام استفاده از آهک و فر آورده های آن باید توجه ویژه به آن داشت، عبارتند از:
الف) استفاده از دانه های آهک هیدراته در مصارف بنایی در میزان تعیین شده؛ عدم باقی ماندن بیش از ۰/۵ بر روی الک ۶۰۰ میکرونی
ب) مرطوب بودن فضا و محیط مورد نظر جهت استفاده از آهک که از آهک
مرطوب نگه داشتن محیط در بازه ۲۸ روز پس از استفاده در صورت عدم مرطوب بودن آن
۹) گچ و فر آورده های آن
در مقررات ملی ساختمان، نوع گچی که استفاده شده باید با توجه به محل، نوع استفاده و شرایط محیط در نظر گرفته شود. در جهت چسباندن قطعه های بنایی در دیوار های غیر باربری از ملات گچ نیز می توان بهره برد.
۱۰) شیشه های به کار گرفته شده در ساختمان
شیشه ها از موادی نافلزی و غیر آلی به صورت مصنوعی هستند که دارای ساختار آمورف، سخت، ترد، شفاف، عبور دهنده نور و .. می باشند. تقسیم بندی انواع شیشه ها مطابق با کاربرد آن ها صورت گرفته و یکی از مهم ترین ویژگی ها عدم وجود لب پریدگی یا ترک بر روی سطح شیشه می باشد.
منبع: مبحث پنجم کتاب مقررات ملی ساختمان ایران
