مقررات ملی ساختمان مجموعه ای از قوانین فنی، اجرایی، حقوقی در طرح ریزی، کنترل و اجرای فعالیت های ساختمانی مانند تخریب ها، بازسازی، گسترش، تعمیر و… است که برای فراهم کردن ایمنی، آسایش، سود دهی، بهداشت و صرفه جویی در هزینه های فرد و جامعه تدوین شده است.
کلیات مبحث هفدهم کتاب مقررات ملی ساختمان
- حدود و دامنه کاربرد: در اینجا مطابق با مقررات ملی ساختمان رعایت برخی موارد ذکر شده ضروری است. از جمله این موارد می توان ترسیم و عملیات گاز کشی بناها و مدیریت کیفیت، راه اندازی لوازم گازی، تجهیزات لوازم گازی و… را برای همه بناها نام برد.
- مسئولیت ها:
۱) طراح: طبق مقررات ملی ساختمان یک طراح باید به مواردی مانند فراهم کردن هوا از داخل و بیرون بنا در هنگام طرح ریزی، گاز کشی و نصب لوازم گازی، خودداری از نصب وسایل گازی دارای دودکش در مکانی به جز مکان تعیین شده و سایر توجه کند.
۲) مجری: همه موارد مربوط به ترسیم، به کارگیری مواد مرغوب، اخذ تاییدیه مهندس ناظر پیش از عملیات گاز کشی و اجرای دستورات مهندس ناظر؛ در صورت ایجاد تغییرات در نقشه و گزارش تخلفات مهندس ناظر به مراجع مربوطه از وظایف وی می باشد.
۳) مهندس ناظر: مدیریت همه ی کارهای مخصوص لوله کشی گاز، بازدید از مکان موردنظر، بررسی تجهیزات قابل استفاده در شبکه لوله کشی و انجام آزمایشات جهت اطمینان از کیفیت طرح و مصالح بر عهده این شخص می باشد.
۴) تولید کنندگان لوازم: این اشخاص وظیفه دارند با دستگاه، دستورات مربوط به نصب مانند شرایط تهویه، تعیین اندازه مکان نصب و همینطور دستورالعمل ها و ایمنی دستگاه را به متقاضی عرضه کند.
۵) نصب کنندگان لوازم گازی: نصب وسایل گازی توسط اشخاص آموزش دیده و مجاز باید صورت گیرد. نصاب باید دستورات تولید کننده را اجرا نماید. همچنین از نصب دستگاه در مکانی به غیر از محل تعیین شده خودداری نماید.
۶) مصرف کنندگان لوازم: حفاظت و استفاده از شبکه لوله کشی گاز بناها باید براساس مقررات ملی ساختمان صورت گیرد که این کار برعهده مالک یا نماینده وی می باشد. همینطور مصرف کننده باید به راهنما و دستورات ذکر شده عمل کند.
گروه بندی ساختمان ها
بناهای فراگیر مقررات ملی ساختمان به سه دسته اصلی، بناهای مسکونی، عمومی و خاص طبقه بندی می شوند.
- بناهای مسکونی: این بناها برای سکونت احداث می شوند و هر واحد آن شامل درب ورودی و آشپزخانه جدا است، اما شبکه گرمایی آن امکان دارد که جدا یا مشترک با سایر واحد ها باشد.
- بناهای عمومی: دارای انواع مختلف بناهایی است که امکانات و خدمات عمومی عرضه می کنند و همه مردم از آن ها می توانند استفاده کنند.
- بناهای خاص: شامل ساختمان هایی می شود که بعد از زلزله قابل استفاده اند. در زمان آسیب دیدن مواد سمی و خطرناک آنها در محیط زیست منتشر شده و آن را آلوده می کند. همچنین آسیب دیدن آن ها سبب از بین رفتن سرمایه ملی می شود.
گاز رسانی به ساختمان ها با قوانینی ویژه
طبق مقررات ملی ساختمان باید در بناهای عمومی و خاص نکاتی که در این باره ذکر شده را رعایت نمود. همچنین طراح وظیفه دارد از بیش ترین ایمنی افراد ساکن در ساختمان ها، در برابر خطرهای حاصل از گاز طبیعی و همینطور از ایمنی گاز کشی بنا در مقابل خطرات ممکن مطمئن شود.
- ممنوع بودن نصب لوازم گازی سرمایشی: نصب لوازم گازی سرما و گرما مثل بخاری، پکیج و .. در مکان های داخلی بناهای عمومی و ویژه ممنوع می باشد. جز اینکه هوای لازم جهت حریق آن ها از مکان بیرونی ساختمان فراهم شود.
- ضروریات نصب لوازم گازی در وضعیت ویژه: در این مورد نیز باید به مواردی که در مقررات ملی ساختمان آمده توجه نمود. به عنوان مثال باید به عدم دسترسی افراد غیر حرفه ای به آن ها، نصب در محل های ایمن، ساخت محل دود کش آن ها از مواد مقاوم در برابر آتش و … توجه نمود.
لوله کشی گاز های طبیعی با فشاری معادل ۲ الی ۶۰ پوند بر اینچ مربع
- حدود و دامنه کاربرد: در این بخش نیز مطابق با مقررات ملی ساختمان باید در برخی مکان ها مانند شهرک های مسکونی، بنا های عمومی، اداری، تجاری و دیگر مکان ها، شرایط و اصول مربوطه را رعایت نمود.
- مسئولیت ها
۱) طراح: شخصی که طبق نهاد قانونی دارای تایید صلاحیت می باشد. وظایفی از جمله مشخص نمودن مکان ایستگاه کاهش فشار، سنجش، عرضه نقشه اجرایی و لیست مواد و مصالح و… را بد عهده دارد.
- مجری: وظیفه همه کارهای طراحی، محاسبه ها، به کارگیری مصالح خوب، انجام آزمایشات و دیگر موارد را بر عهده دارد.
- شرکت ها، موسسات، مشاوران و افراد مربوطه: کسی که از سوی نهادهای ذی ربط برای کارهای تخصصی مجوز دارد.
اجرای لوله کشی گاز
اتصال ها، انواع شیرآلات، واشرها، برآورد گاز مصرفی، کاهش فشار گاز استاندارد و دیگر مصالح از مواردی هستند که باید طبق مقررات ملی ساختمان به آن ها توجه شود. در اینجا باید تمامی شرایط و مراحل لازم جهت نصب و راه اندازی شبکه لوله کشی گاز برای بناهای مسکونی را مورد توجه قرار دارد.
- تجهیز کارگاه: مجری پیش از آغاز هر نوع فعالیت اجرایی می بایست امکانات لازم را فراهم کرده و مکانی را برای کارگاه اختصاص دهد.
- نقشه اجرایی: پیش از انجام عملیات، مجری باید نقشه ها و شرایط محل را وارسی نموده و نقشه های مورد نیاز برای اجرا را آماده کند.
عایق کاری لوله ها
اجرای عایق کاری به دو روش سرد و گرم انجام می شود. در روش سرد از نوارهای چسبی و پرایمر خاص لوله و در روش گرم از قیر ذوب شده و پشم شیشه و پرایمر استفاده می شود.
- اقدامات اولیه قبل از عایق کاری: پیش از انجام عایق کاری لوله ها باید کارهایی از قبیل بررسی شکل لوله ها، عیب های مکانیکی، خشک بودن و… را انجام داد.
- زنگ زدایی و تمیزکاری لوله ها: بعد از بررسی های انجام شده باید با موادی چون شن و گریت لوله ها را پاکسازی و زنگ زدایی کرد.
- عایق کاری سرد لوله ها: این کار باید به کمک نوار های چسبی ویژه عایق کاری لوله صورت گیرد. لوله ها را در دو نوار زیر و نوار رو پیچاند.
منبع: مبحث هفدهم کتاب مقررات ملی ساختمان
