زیاد شدن معضلات آکوستیکی در بناها و ساختمان ها به دلیل سر و صدای ناخواسته ساختمان های اطراف، ترافیک، شبکه های تاسیسات روشنایی و مکانیکی به میزانی رسیده که لزوم قوانین و مقررات مبنی بر عایق بندی و تنظیم صدا و فراهم آوردن آرامش و آسایش صوتی را ناگزیر کرده است.
در سال های متمادی خیلی از کشورها همانند کشورهای صنعتی و پیشرفته، قوانین و بندهایی جهت رفع این مشکلات وضع کرده اند. بدین منظور در مقررات ملی ساختمان، نوفه یا همان سروصدای ناخواسته مناسب و مجاز برای مکان های گوناگون و قوانین کاهش پژواک های صوتی متفاوت ساختمان ها ، تنظیم صدا و عایق بندی با استفاده های مختلف مطرح شد.
آشنایی با کلیات
هدف
منظور از طرح قوانین آکوستیکی و مقررات ملی ساختمان، مشخص نمودن بیش ترین صدای ناخواسته مجاز و مدت زمان پایداری مطلوب، در جهت تامین صدای مناسب و مجاز در ساختمان ها می باشد. بنابراین آرامش و شرایط مفید شنوایی برای اشخاص ساکن در آن ها فراهم گردد.
نحوه و حدود کاربرد
رعایت قوانین آکوستیکی و مقررات ملی ساختمان درباره مکان ها و ساختمان های ذکر شده در بندهای مربوطه ضروری می باشد. سطح صدای ناخواسته در فضا و مدت زمان پایداری مشخص شده برای مکان های گوناگون گفته شده مختص شروط واگذاری است. همچنین نحوه سنجش خاص سطح نوفه در یک فضا، مدت زمان پایداری و علامت کاهش پژواک های صوتی یا همان واخنش باید طبق مقیاس های وضع شده هر کشور یا بین المللی باشند.
مهم ترین اصطلاحات
– صدا: یک نوع امواج مکانیکی هستند که در گازها، جامدات و… انتشار میابند. به بیانی دیگر می توان گفت که صدا همچون محرک حس شنیداری می باشد. اصولا پهنای موج های صوتی که قابلیت شنیداری دارند؛ بین۲۰ تا۲۰۰۰۰هرتز می باشند.
– صدای هوابرد: صداهایی هستند که در هوا منتشر می شوند یا فضای انتشار آن ها هوا است.
– نوفه زمینه: هر نوع صدایی که به شکل ناخواسته در یک فضا انتشار میابد.
مقررات آکوستیکی انواع ساختمان ها
در ادامه قصد داریم مهم ترین قوانین عایق بندی و تنظیم صدا را توضیح دهیم:
مقررات عمومی
جهت عرضه قوانین آکوستیکی و مقررات ملی ساختمان برای ساختمان های گوناگون، نواحی مختلف شهر را از جنبه های گوناگون طبقه بندی می کنند. سطح نوفه محیطی مانند صدای ناخواسته خیلی پایین برای مراکز فرهنگی، تجاری، مسکونی یکی از این موارد است.
همچنین نوفه یا صدای کم برای مراکز آموزشی، اداری، سر و صدای ناخواسته معمولی برای نمایشگاه ها و بازار، سر و صدای بالا برای استادیوم ها و سر و صدای خیلی زیاد برای مراکز صنعتی و فرودگاهی نیز اهمیت دارد.
بناهای مسکونی
توجه به قوانین آکوستیکی و مقررات ملی ساختمان معین شده برای ساختمان های مسکونی ضروری می باشد. مواردی چون سطح سر و صدا در یک فضا مانند اتاق خواب، آشپزخانه، اتاق کار و…، مدت زمان پایداری صدا، مقیاس های کم کردن میزان صدای موردنظر برای تقسیم کننده ها مانند جدا کننده سقف، کف، لایه بیرونی، راهرو و… و صدای چکشی برای سقف میان طبقه ها می باشند.
هتل ها
درباره مکان هایی چون هتل ها نیز رعایت قوانین آکوستیکی که در مباحث مقررات ملی ساختمان گفته شده ضروری است. این مباحث شامل سطح سر و صدا در یک فضا اتاق مهمان، سالن پذیرایی و انتظار، مکان های عمومی بسته و…، مدت زمان پایداری صدا، مقیاس کم کردن صدای مدنظر برای تقسیم کننده مانند دیوار و سقف میان اتاق ها، لایه بیرونی مکان های بسته، اتاق و راهرو و سطح صدای چکشی مناسب برای سقف های میان طبقات مانند اتاق و بالا آن، سرویس بهداشتی و سطح فوقانی آن و… برای هر یک از بخش های هتل می باشد.
ساختمان های آموزشی
در این جا نیز رعایت قوانین آکوستیکی معین شده در مقررات ملی ساختمان مانند هر مکان دیگری ضروری است. برای هر یک از بخش های آموزشی مثل اتاق کامپیوتر، کلاس درس، آزمایشگاه ها، راهروها و … سطح سر و صدای ناخواسته در فضا، مدت زمان پایداری صدا، مقیاس کم کردن صدا همچنین سطح صدای چکشی گوناگونی لحاظ گردیده است.
بیمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی
در این مراکز هم مانند سایر ساختمان ها باید تنظیم صدا، عایق بندی، سطح نوفه در فضا مانند اتاق های بستری، جراحی، آشپزخانه، راهروها مدت زمان پایداری و مقیاس کم کردن صدای لازم برای تقسیم کننده ها مانند جدا کننده اتاق های ویژه، بستری، جراحی، سرویس های بهداشتی از مکان های اطراف و راهروها را نیز طبق استانداردهای مقررات ملی ساختمان رعایت کرد.
ساختمان های اداری و تجاری
در این ساختمان ها نیز باید استانداردهای مورد نیاز را مطابق مقررات ملی ساختمان و قوانین آکوستیکی مورد توجه قرار داد. مواردی نظیر سطح صدای ناخواسته در یک فضا مانند اتاق جلسه، سالن بانک ها، فروشگاه ها، اتاق های اداری و…، مدت زمان پایداری صدا براساس هرتز، مقیاس کم کردن صدای لازم جهت جدا کردن بخش ها و سطح صدای چکشی مناسب و لازم برای سقف میان طبقات می باشند.
مراکز فرهنگی
در مراکز فرهنگی باید قوانین آکوستیکی ساختمان را با توجه به مباحث ذکر شده رعایت نمود. از جمله مواردی چون سطح سر و صدای ناخواسته در فضا هایی مانند سینماها، سالن همایش، سخنرانی، موزه، کتابخانه ها، سالن انتظار و سایر، مدت زمان پایداری( حجم مکان طبق متر مکعب)، نوع جدا کننده مطابق با دسی بل در لایه بیرونی سالن سخنرانی، سینماها، مکان های مذهبی، سالن ها و…، عایق بندی، تنظیم صدا و سایر می باشند.
مراکز ورزشی و تفریحی
در این مکان ها مثل استخر ها نیز توجه به سطح سر و صدای ناخواسته در فضاهایی چون سالن بیلیارد، استخر شنا، راهرو ها و سالن های ورزشی، مدت زمان پایداری صدا (براساس هرتز که اصولا ۳۵ ثانیه مشخص می گردد)، تنظیم صدا، عایق بندی، مقیاس کم کردن صدا برای تقسیم کننده ها مانند لایه بیرونی سالن ها، سقف ها و دیوارها، سرویس بهداشتی، راهروها و مکان های اطراف و دیگر موارد گفته شده ضروری است.
مکان های ترابری
تنظیم صدا ، عایق بندی، مقیاس کم کردن صدا لازم جهت جدا کردن لایه بیرونی سالن انتظار موازی با باند فرودگاه، ایستگاه ها و ترمینال ها، توجه به سطح نوفه فضا هایی نظیر ایستگاه مترو، راه آهن و سالن های انتظار، مدت زمان پایداری صدا (برحسب هرتز که برای این مکان ها معمولا ۵/۱ ثانیه می باشد) جزء موارد مهمی است که باید در احداث این مکان ها مطابق مقررات ملی ساختمان و قوانین آکوستیکی رعایت نمود.
جمع بندی
درب های اتوماتیک شیشه ای با عایق بندی مناسب شیشه و فریم و استفاده از متریال مخصوص در بهبود حفظ انرزی و عدم تبادل انرژی داخلی و خارجی و کم کردن صدا و امواج مضر مطابق با استاندارهای مطرح شده بوده و موثر می باشد .
