جداسازی فضاها و ممانعت از انتقال حریق، هنوز هم مؤثرترین روش برای مهار آتشسوزیست. بر این اساس، دربها و دیوارههای محکم میبایست از انتشار آتش و دود در ساختمان جلوگیری نمایند. از مهمترین تجهیزات ایمنی ساختمانی که تاکنون طراحی گردیده درب ضد حریق میباشد. این دربها همچون هر سیستم ایمنی دیگری اصولی برای کاربرد بهینه دارند. در صورت بیتوجهی به اصول، ممکن است این دربها نه تنها در مواقع لازم به خوبی عمل نکنند، بلکه خود عامل ایجاد فاجعه شوند. در این مقاله مهمترین اصول بکارگیری دربهای ضد حریق را بررسی میکنیم.
درب ضد حریق چیست؟
درب ضد حریق بخش جدا نشدنی تمام ساختمانهای بزرگ، به ویژه ساختمانهای عمومی است. در این ساختمانها به دلیل دشوارتر بودن مهار آتش و نجات افراد، وجود دربهای ضد آتش در مسیرهای فرار، پلهها و راهروها ضروریست. بنابراین بسیار مهم است تا بدانیم این دربها چگونه عمل میکنند. هنگام بکارگیری این دربها، لازم است اطمینان حاصل کنیم تجهیزات مناسبی برای اتوماسیون آنها استفاده شده است. وجود علامتهای لازم برای آموزش نحوهی استفاده از آنها در اطراف درب نیز از ضروریات است.
انواع درب ضد حریق با مواد و متریال متفاوتی ساخته میشوند و هر یک تحمل دمایی مشخصی دارند. این زمان به طور متوسط ۳۰ دقیقه است. اما در مورد دربهای مختلف، کمی تفاوت وجود دارد. این دربها به کمک نوارهایی عایقبندی میشوند. این نوارها مانع از عبور آتش و دود از میان درزها و نقاط اتصال درب میشوند. نوارها بعد از گرم شدن به خاطر افزایش دمای محیط، منبسط شده و به طور کامل مسیر عبور دود را مسدود میکنند. درب ضد حریق با توجه به محل نصب، الزاماتی برای اتوماتیک یا دستی بودن دارد. بنابراین شایسته است پیش از نصب درب، از الزامات و استانداردهای ساختمانی مطلع گردیم.
درب ضد حریق مانع از ایجاد آتش نمیشود. تنها برای شما فرصتی ایجاد میکند تا بتوانید آتش را مهار کنید. در بسیاری از آتشسوزیها، انسانها جان خود را بر اثر خفگی در اثر دود و گازهای سمی ناشی از آتشسوزی از دست دادهاند. از اینرو مسدود نمودن مسیر دود و آتش از مهمترین روشهای مهار آتش در ساختمانهاست. لازم است تمام ساکنان ساختمان از محل دربهای ضد حریق مطلع شوند و نحوهی کارکرد و مراقبت از آن را بیاموزند.
اگر دربهای ضد حریق را قفل کنیم چه اتفاقی میافتد؟
از آنجا که درب ضد حریق برای ممانعت از توسعهی حریق و دود در زمان آتشسوزی طراحی شده، بهتر است به سیستم اعلام حریق متصل بوده و عملکرد اتوماتیک داشته باشد. به طور کلی هرگونه دخالت دستی در آن خطرات بسیاری را به همراه خواهد داشت. در صورتی که از دربهای ضد حریق غیراتوماتیک نیز استفاده مینمایید، خارج از اتوماسیون آنها دخالتی نکنید. متاسفانه در برخی از ساختمانها طبق عادت استفاده از دربهای معمولی، درب ضد حریق نیز قفل میشود. باید بدانیم در صورت قفل بودن دربها، خروج افراد از طبقات ناممکن شده و از سوی دیگر در اثر قفل نشدن به موقع، آتش و دود به بخشهای مختلف ساختمان منتقل میشود.
یک درب ضد حریق برای موقعیتی اضطرای طراحی شده تا در صورت ایجاد شرایط حریق، به درستی عمل کند، جان انسانها را نجات دهد و از توسعهی خسارتهای بیشتر جلوگیری کند. بنابراین دخالت در اتوماسیون آن، عملکرد به موقع را مختل مینماید. اگر تمایل دارید این دربها را برای تردد آسانتر در طی روز باز نگه دارید، صرفاً دربهایی را که سیستم نگهدارنده دارند بکار گیرید. به هیچ عنوان آنها را به کمک مانع یا گیره باز نگذارید. زیرا در صورت وقوع حریق امکان آزادسازی و قفل شدن درب وجود نخواهد داشت. در غیر این صورت مثل تمام دربهای اتوماتیک دیگر نباید به صورت دستی قفل شده و یا باز نگاه داشته شوند.
هیچگاه درب ضد حریق را قفل نکنید. درب ضد حریق مانع از انتشار آتش و دود میان بخشهای مختلف ساختمان میشود. در صورت عدم دستکاری سیستمهای قفل میتوانید مطمئن باشید که دربها به موقع و به صورت اتوماتیک قفل میشوند. در صورت قفل نمودن دربهای ضد حریق به صورت دستی، برای باز کردن آنها در شرایط اضطراری دشواریهای زیادی خواهیم داشت. به ویژه برای افراد معلول، کم توان، سالمندان و کودکان این امر تقریباً غیرممکن خواهد بود. سرویس و نگهداری آنها به صورت مداوم بسیار ضروری است. در صورت دقت در این زمینه، از خسارتهای جبران ناپذیر بسیاری جلوگیری به عمل میآید.
اتوماسیون و ایمنی درب ضد حریق
سیستم نگهدارندهی درب ضد حریق
شاید در رفت و آمدهای مداوم برایتان راحتتر باشد درب ضد حریق را به صورت مداوم باز بگذارید تا دسترسی به بخشهای مختلف ساختمان برایتان سادهتر شود. اما به خاطر داشته باشید، تنها دربهایی را میتوانید به صورت مداوم باز نگه دارید که سیستم نگهدارنده داشته باشند. سیستمهای نگهدارنده درب را باز نگه میدارند، اما در شرایط حریق درب به صورت خودکار و اتوماتیک بسته میشود. این سیستمها، اتوماسیون پیچیدهای دارند. آنها دارای آشکارساز، منبع تغذیه، دستگاه قفل و دستگاه محرک هستند. دستگاه قفل، در صورت دریافت سیگنال از آشکار ساز و دستگاه تحریک کننده به کار میافتد. در این صورت، سیستم آهنربایی غیرفعال شده، درب آزاد و بسته میشود. در صورتی که سیستم نگهدارندهی درب ضد حریق اتوماتیک نباشد، به راحتی میتوان آن را با کمک دست قفل کرد.

گواهینامههای ایمنی درب ضد حریق
درب ضد حریق همواره بر اساس دستورالعملهای ایمنی بکار گرفته میشود. سیستمهای نگهدارندهی این دربها میبایست تاییدههای لازم را از مراجع ذیربط دریافت نموده باشند. بنابراین هنگام خرید و نصب این دربها به گواهیهای ایمنی اخذ شده توجه ویژهای نمایید. هر نوعی از گواهینامه تاریخ اعتبار ویژهی خود را دارد. این بدان معنی است که بر اساس تاریخ ذکر شده در گواهینامهی سیستم ایمنی، دربها به صورت دورهای به کنترل نیاز دارند. این تاییدهها فقط برای زمانی که هیچ قطعهای از سیستم تغییر نکرده باشد اعتبار دارد. در صورتی که هر یک از قطعات تغییر کند گواهینامهها دوباره مسیر تاییده گرفتن را طی میکنند. به این موضوع توجه بسیاری داشته باشید. بیتوجهی به این مسأله، جان ساکنان را به خطر انداخته و خسارات فراوانی به شما تحمیل میکند. علاوه بر آن شرکتهای بیمه نیز در قبال گواهینامههای بیاعتبار، برای پرداخت خسارت مسئولیتی نمیپذیرند.
جایگاه و نحوهی بکارگیری درب ضد حریق در ساختمان
آیا میتوان درب ضد حریق را به جای درب اصلی ساختمان استفاده نمود؟
درب ضد حریق درگاهی برای مقاومت در برابر آتش است. از این درب، به عنوان بخشی از سیستم حفاظت منفعل آتشسوزی نام برده میشود. وجود آن، انتشار آتش و دود را بین بخشهای مختلف ساختمان کاهش میدهد. درب ضد حریق را میتوان به عنوان درب ورودی ساختمان نیز استفاده کرد. در حقیقت میتوانید به آن دسترسی خارجی بدهید. اما با توجه به هدف طراحی و نصب این درب برای جلوگیری از انتشار آتش در ساختمان، نصب آن به عنوان درب ورودی دلیل موجهی ندارد. اما در صورتی که درب ضد حریق به عنوان درب خروج یا یکی از دربهای اصلی داخلی ساختمان بکار گرفته شده است، سیستم آن را به گونهای تنظیم کنید که درب فقط از سمت خارج قفل شود و امکان ورود را محدود کند. به عبارت دیگر، امکان خروج در هر شرایطی وجود داشته باشد. این دربها در تمام ساعات شبانه روز، میبایست امکان خروج را پشتیبانی نمایند.

با درب ضد حریق هرگز این کارها را انجام ندهید
هرگز درب ضد حریق را قفل نکنید و نگذارید توسط مانعی مسدود شود. این دربها باید به راحتی توسط افراد کمتوان و کودکان قابلیت باز شدن داشته باشند. در صورت عدم رعایت پروتکلهای ایمنی ساختمانی و درب ضد حریق، در صورت حادثه، مسئول ساختمان میبایست پاسخگو باشد. اگر سیستم ایمنی و کیفیت درب ضد حریق در سطح مناسب و استاندارد نباشد، فجایع جبران ناپذیری ایجاد خواهد شد. تمام پرداختیهای بیمه و تلاشهایی که برای ایمنی ساختمان صورت میگیرد، برای آمادگی برای شرایط اضطراری است که تنها ممکن است یک مرتبه روی دهد. بدیهی است بیتوجهیهای کوچک، خسارات سنگینی را ایجاد خواهد نمود. تمام معابر و راهروهای منتهی به درب ضد حریق، باید از نور مناسبی در تمام ساعتهای شبانهروز بهرهمند باشند تا مسیر فرار و خروج، همواره روشن و قابل استفاده باشد.
یک درب ضد حریق زمانی میتواند در مواقع لازم درست عمل کند که به اندازهی کافی برای رسیدگی به آن وقت گذاشته باشید. بنابراین برای بررسی درب ضد حریق و خرید ایمنترین آنها با گواهینامههای اروپایی، از کارشناسان
«گروه صنعتی آکام» کمک بگیرید. در صورت بروز هرگونه مشکلی با ما
تماس حاصل نمایید. تجریهی بیست سالهی کارشناسان ما، پشتوانهی شما خواهد بود.